Baanbrekend onderzoek naar de relatie tussen nationaliteit en integratie
In hoeverre kan naturalisatie - het verkrijgen van bijvoorbeeld de Nederlandse nationaliteit - een impuls geven aan de integratie van immigranten? Binnen het vijf jaar durende onderzoeksproject Migrant Life Course and Legal Status Transition (MiLifeStatus), geleid door prof. Maarten Vink, wordt deze vraag voor het eerst op grootschalige en vergelijkende wijze onderzocht.
De vraag of nationaliteit een beloning of een aanmoediging voor de integratie van immigranten zou moeten zijn, is politiek gezien een heet hangijzer. De wetgeving op dit punt verschuift afhankelijk van wie er aan de macht is; onlangs werd nog voorgesteld om de naturalisatietermijn te verlengen van vijf naar zeven jaar en momenteel wordt er veel gesproken over dubbele nationaliteit. Er is echter maar weinig bekend over de relatie tussen nationaliteit en integratie, en bijna niets over de vraag in hoeverre dit verband beïnvloed wordt door de voorwaarden waaronder nationaliteit kan worden verkregen.
Wat ons onderzoek innovatief maakt, is dat wij de relatie tussen nationaliteit en integratie onderzoeken in het kader van de levensloop van individuele immigranten. Wat (het verkrijgen van) het staatsburgerschap voor een immigrant betekent, hangt af van vele contextuele factoren zoals zijn of haar land van herkomst, leeftijd en familiesituatie, evenals maatschappelijke structuren en instanties. Het verkrijgen van Nederlanderschap zal andere gevolgen hebben voor een jonge, werkende immigrant die sinds vijf in Nederland verblijft dan voor een oudere migrant die hier al dertig jaar woont. En zo heeft een jonge vrouw uit Afghanistan die een Nederlands paspoort krijgt meer te winnen dan een leeftijdsgenoot uit Duitsland.
MiLifeStatus onderzoekt hoe, onder welke omstandigheden en voor wie het verkrijgen van nationaliteit echt iets oplevert, en hoe verschillen in beleid tussen verschillende landen hierop van invloed zijn. Wij richten ons op integratie in sociaaleconomische domeinen (o.a. de arbeidsmarkt), leefomstandigheden, fysieke gesteldheid, uit-migratie en opleiding.
Opzet onderzoek
Het grootste deel van ons onderzoek richt zich op vier Europese landen. In Denemarken, Nederland en Zweden maken we gebruik van registerdata uit de centrale bevolkingsregisters. In Duitsland, gebruiken we longitudinale survey data. Daarnaast doen we een aantal vergelijkende studies op basis van survey data uit een groot aantal Europese landen, en ook enkele wereldwijde studies die zich richten op de verschillen in hoe landen het verkrijgen en het verliezen van nationaliteit reguleren. Op basis van onze onderzoeksresultaten (zie: publicaties) hopen wij politici te beter kunnen informeren over de gevolgen van immigratie- en naturalisatiebeleid.
European Research Council
Maarten Vink ontving voor dit onderzoek een prestigieuze, persoonsgebonden subsidie van de European Research Council (ERC), de zogeheten Consolidator Grant. Met deze Consolidator Grant krijgen excellente onderzoekers de kans om in vijf jaar hun eigen onderzoekslijn uit te bouwen.
MiLifeStatus has received funding from the European Research Council (ERC) under the European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme (grant agreement No 682626)
